بررسی تأثیر کم آبیاری و یکنواختی توزیع نیتروژن در روش آبیاری جویچه ای یک در میان و نواری قطره ای (tape) بر عملکرد و خصوصیات کیفی چغندر قند

چغندرقند با سطح زیر کشت 186 هزار هکتار در کشور از جمله محصولات عمده و با اهمیت به لحاظ خود کفایی در تولید قند مورد نیاز داخل می باشد. متوسط طول دوره رشد چغندر قند 200 روز و متوسط آب مورد نیاز ناخالص آبیاری 8800 متر مکعب در سطح کشور برآورد می گردد با توجه به این مسائل تامین نیاز آبی چغندر قند با روشهای نوین آبیاری نظیر ابیاری نواری قطره ای (tape) و آبیاری جویچه ای یک ردیف در میان موضوعی است که به دلایل طولانی بودن دوره رشد و نیاز آبی نسبتا زیاد درخور اهمیت فراوان است. تحقیق حاضر پیرامون عملکرد چغندر قند رقم dorotea (مونوژوم) در آبیاری نواری قطره ای و جویچه ای در اراضی جنوب غربی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در منقه باجگاه و در بهار سالهای 1385 و 1386 انجام شد. در این طرح 5 تیمار مربوط به آبیاری tape و 2 تیمار مربوط به آبیاری جویچه ای در نظر گرفته شد و در هر تیمار چهار ردیف چغندر قند کشت گردید. در این تیمارها آبیاری به صورت یک در میان و تامین 70 درصد نیاز آبی گیاه و معمولی و تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه انجام شد. تیمارها از نظر میزان آب مصرفی، عیار قند سفید، عملکرد چغندرقند (ریشه)، عملکرد قند سفید، کارایی مصرف آب (wue) عملکرد ریشه، عملکرد قند سفید و عملکرد قند ناخالص مقایسه شدند. کمترین و بیشترین آب مصرفی به ترتیب مربوط به تیمار آبیاری tape یک ردیف در میان و آبیاری جویچه ای معمولی بود. بیشترین عملکرد ریشه مربوط به آبیاری جویچه ای معمولی بود بیشترین عملکرد قند ناخالص در سالهای اول و دوم به ترتیب در تیمارهای آبیاری tape بین همه ردیفها و آبیاری جویچه ای معمولی بدست آمد میزان آب مصرفی در آبیاری قطره ای حدود 50 درصد آبیاری سطحی بود در حالی که wue عملکرد ریشه ها، wue عملکرد قند سفید و wue عملکرد قند ناخالص در تیمار آبیاری قطره ای یک ردیف در میان و تامین 70 درصد نیاز آبی گیاه بیشترین مقدار و در تیمار آبیاری جویچه ای معمولی کمترین مقدار را داشت. آبیاری جویچه ای یک در میان با مصرف 30 درصد آب کمتر از جویچه ای معمولی باعث حدود 15 درصد کاهش در عملکرد ریشه شد ولی کارائی مصرف آب در عملکرد ریشه در جویچه ای یک در میان از جویچه ای معمولی بیشتر بود و اختلاف معنی داری از لحاظ آماری بین این دو تیمار وجود داشت. نتایج نشان داد از نظر ضریب یکنواختی پخش کود در آب آبیاری بین تیمارهای کود آبیاری با تانک کود و ونتوری اختلاف معنی دار بود همچنین در هر دو سال بین تیمارهای کود آبیاری و کود دهی به روش سنتی در همه اعماق اختلاف معنی دار بود و در هر دو سال بیشترین ضریب یکنواختی پخش کود مربوط به تیمارهایی بود که کوددهی در آنها با ونتوری انجام شده بود.